Your own personal Jesus

(Mag ik mens zijn? Aflevering 363)

In zowel verslaving als bij rouw, is ontkenning de eerste fase. Er zullen veel processen in ons plaatsvinden die beginnen met ontkenning of het toegankelijker broertje ‘ongeloof’. Een zelfbeschermend mechanisme (dit kan vormen aannemen zoals ‘horizontaal splitten’, waarbij het onderbewustzijn ons selectief scheidt van onze herinnering). De Amerikaanse psychiater Scott Peck schrijft in zijn boek ‘De Andere Weg’, dat spirituele groei alleen maar kan ontstaan door een constante toewijding aan ‘de realiteit’. En wat als er geen ‘realiteit’ bestaat dr. Peck?

‘Pijn’ is voor mij een gegeven waar ik niet omheen kan. Daarin is geen relativering, omdat het signaal mij wakker schrikt. Uit wat weet ik niet.

Wel heb ik moeten leren dat pijn en het verzachten of opheffen daarvan, al snel tot verslavend gedrag leidt. Er is zoveel dat ons aandringend confronteert met kwetsuren, dat we er iets op hebben moeten vinden om daar mee om te gaan. Of dit nu werken is tot je er bij neervalt of heroïne gebruiken, is om het even. Pijn herinnert ons eraan dat we levende entiteiten zijn.

In ‘Slikken of Stikken’ tracht ik de lezer uit te leggen dat schaamte en schuld uitingen zijn van een blessure waaraan we onschuldig zijn. Uitingen die we uit de weg gaan, waardoor ze juist hun wurggreep op ons verstevigen. Het is de beschaafde mens die zich schaamt of schuldig zou voelen, wanneer hij of zij de schoonmoeder uit een trein op volle snelheid duwt. Maar zulke dingen doen we niet op dagelijkse basis. Een sociopaat of psychopaat kan anderen de meest vreselijke pijn laten lijden, zonder een moment van moreel besef.

Schaamte en schuld zorgen er, onterecht, maar wel uiterst volhardend voor dat we, op de vlucht voor pijn, ons heil zoeken in destructieve patronen of middelen en dat niet durven bekennen, laat staan dat we om hulp vragen. De moeilijkste opgave voor de gemiddelde mens: toegeven dat hij het alleen niet redt. Ik tag Bram Bakker en Ani Ta

In mijn idealistische (het woord geeft al aan dat ik mij vastbond aan een zinkend schip) pogingen om mijn lotgenoten die medicijnafhankelijk zijn, te helpen, werkte ik een half jaar aan een boek.

De titel daarvan had niet moeten zijn: ‘Slikken of Stikken’ met als ondertitel: ‘Alles wat je moet weten over medicijnverslaving’, maar eerder ‘Winkeldochter, laat het blozen achterwege’. Het had misschien net iets minder opschudding veroorzaakt.

Dat het boek tot nu toe niet verkoopt, past wel bij mijn basisinstelling: vooral nergens op hopen, geen gunstige verwachtingen koesteren en weten dat lijden aan de orde van de dag is. Daar heb ik Boeddha niet voor nodig.

Als het onderbewustzijn onze bewustwording van het ‘verslaafd zijn’ laat ontkennen, zijn we aan een rottig paaltje gemeerd. Tijdens die eerste fase van verdringing, kan de verslaving heel snel om zich heen grijpen, waardoor we niet meer voor- of achteruit kunnen. Omdat schaamte en schuld onmiddellijk klaar staan om ons vast te spijkeren aan hun kruis, en moeder Maria de touwen en draadnagels niet meteen los kan wrikken vanwege de Romeinse soldaten, de hangjongeren van Golgotha, die erop toezien dat ‘onze’ Jezus nog even bleef hangen, wordt het lijden geprolongeerd.

‘Your own personal Jesus’, werd oorspronkelijk geschreven door Depêche Mode, maar later vertolkt door Johnny Cash. Daar was over nagedacht. Johnny en de ‘Heer’ hadden een wat ambivalente relatie, zoals de medicijnafhankelijke mens die ook heeft met zijn verdovend gif. Bijzonder menselijk en toch wordt de openheid daarover gemeden als de pest.